Magdalena Zawisławska

Uniwersytet Warszawski

(Referat) ma na celu przedstawienie wyników analizy ilościowej i jakościowej słownictwa tematycznego w poezji Władysława Sebyły. Teksty tego autora do tej pory nie były przedmiotem badań stylometrycznych. Za pomocą narzędzia Korpusomat stworzony został korpus wierszy Sebyły (z pominięciem tekstów jedynie tłumaczonych przez autora) i opracowane podstawowe statystyki (frekwencja wyrazów i ich kolokacje). Ze względu na brak korpusu porównawczego, co wyklucza analizę słownictwa kluczowego, ograniczam się do badania słownictwa tematycznego (czyli słów o największej frekwencji w obrębie badanych tekstów, por. Sambor 2001; Bartmiński 2016).

Sebyła bywa określany jako poeta „niechętny światłu (Jochemczyk 2014: 98), analizowany jest często motyw nocy i mroku w jego wierszach. Badacze podkreślają katastrofizm, melancholię, przygnębienie i zwątpienie obecne w poezji Sebyły (Piotrowiak 2008). Badania ilościowe potwierdzają wysoką frekwencję słownictwa związanego z nocą u poety: noc (100), gwiazda (60), sen (45), czarny (30), mrok (25), ciemność (20), księżyc (19). Analiza fpokazuje, że poezję Sebyły charakteryzuje jednak bardziej zróżnicowane słownictwo tematyczne. Częste są słowa odnoszące się do otwartej przestrzeni: niebo (80), świat (75), wiatr (70), ziemia (49), chmura (35) oraz wody i akwenów: woda (56), rzeka (30), morze (28), fala (25), płynąć (24). Wyrazy związane z dniem mają znaczącą reprezentację: słońce (32), dzień (31), światło (21), choć są wyraźnie rzadsze niż słownictwo odnoszące się do nocy.

Co interesujące, wyrazem o najwyższej frekwencji w poezji Sebyły jest słowo (104). Badacze zwracają uwagę na nietypowy stosunek poety do języka – według niego mowa nie odzwierciedlała rzeczywistości (Dąbrowski 2001). Aby zweryfikować tę hipotezę, uzupełnię badania ilościowe analizą jakościową użyć wyrazu słowo w wierszach Sebyły.

Słowa klucze

Sebyła, liryka, słownictwo tematyczne, stylometria

Bibliografia

Bartmiński J., 2016, Słowa klucze, kulturemy, koncepty kulturowe, „Przegląd Humanistyczny” 3, s. 21–30.

Dąbrowski B., 2001, Poeta egzystencji. Wątki egzystencjalistyczne w liryce Władysława Sebyły, „Pamiętnik Literacki” XCII, z. 1, 119-136.

Jochemczyk, M., 2014, Terra melancholica. O „Młynach. Sonacie nieludzkiej”, w: Idem: Sploty tradycji. Dwugłosy o literaturze polskiej XX wieku. Katowice.

Piotrowiak J., 2008, „Ciemny nurt mego życia…”. O wyobraźni poetyckiej Władysława Sebyły. Katowice.

Sambor J., 2001, Język polski w świetle statystyki, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin, s. 503–526.

Źródła

Sebyła W., Wiersze zebrane, PIW, Warszawa 2021.