Agnieszka Karolczuk

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Rozważania podjęte w referacie skupiają się na literaturze jako materiale wykorzystywanym w nauczaniu języka (polskiego) jako obcego i na potrzebie badań lingwistycznych wynikających z takiego sposobu jej funkcjonowania oraz nim inspirowanych.

Literatura w nauczaniu języka jako obcego pojawia się incydentalnie i traktowana jest zwykle instrumentalnie albo ludycznie. Jednak teksty literackie dobierane przez nauczycieli języka polskiego jako obcego w toku ich pracy dydaktycznej, nawet jeśli prymarnie jest to działanie pretekstowe, mogą stanowić inspirację do refleksji i analizy lingwistycznej skutkującej wnioskami w postaci innego/nowego opisu funkcjonowania danego zjawiska językowego, np. struktury gramatycznej czy wieloznaczności wyrazów. Jeśli tekst jest wartościowy literacko i językowo, wskazujący na znaczną świadomość językową autora, analiza powinna pokazać istotę danych zjawisk i rozmaite (czasem niedostrzegane) ich cechy. W ten sposób mogą powstać objaśnienia zjawisk językowych czy modele struktur niespotykane w innych wcześniejszych opisach (akademickich, naukowych, szkolnych/pedagogicznych). Takie refleksje i analizy lingwistyczne prowadzą zwykle do podejmowania niestandardowych działań dydaktycznych polegających na wykonywaniu „operacji gramatyczno-semantycznych” w odniesieniu do tekstów literackich. Owe działania pozwalają zaś na dostrzeżenie głębszych powiązań struktury języka z jego „mocą” semantyczną i literacką.

W referacie wykorzystane są egzemplifikacyjnie fragmenty tekstów autorstwa: W. Szymborskiej, J. Przybory, K.I. Gałczyńskiego, K. Filipowicza, W. Widłaka. W. Młynarskiego.

Słowa klucze

literatura w nauczaniu języka jako obcego, glottodydaktyka polonistyczna, opis elementów języka

Bibliografia

T. Róg, Nauczanie języków obcych. Teoria, badania, praktyka, Lublin 2020

Literatura i glottodydaktyka w praktyce. Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego, pod red. A. Kwiatkowskiej i M. Valkovej-Maciejewskiej, Poznań 2018

T. Czerkies, Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej), Kraków 2012

W. Próchniak, Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Lublin 2012

Z. Kaleta, Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków 1995

Tzw. gramatyka akademicka